عنوان مقاله: مجاهدت امیر مومنان علیه السلام در تثبیت جایگاه محوری رسول خدا صلی الله علیه و آله در جامعه اسلامی

نویسنده: حجت الاسلام حامد منتظری مقدم

نگرش محوري امت اسلام به حضرت محمد صلي الله عليه و آله از همان صدر اسلام، از سوي عواملي تهديد مي شد. امير مومنان عليه السلام بر پايه باور به نقش بي بديل پيامبر صلي الله عليه و آله در هدايت و حفظ وحدت امت اسلام، در جهت تثبيت محوريت ايشان مجاهدتي پيگير داشت. اين مجاهدت در روش هاي «ارتقاي شناخت همگان از پيامبر صلي الله عليه و آله»، «تعميق پيوند همگان با پيامبر صلي الله عليه و آله»، «استناد به سخن و روش پيامبر صلي الله عليه و آله» و «پاسداشت حرمت مُنتسَبان به پيامبر صلي الله عليه و آله» تجلي مي يافت.

ايشان بعثت آن حضرت را نجات دهنده و روش ايشان را روشن و استوار مي دانست و مسلمانان را به تاسي از ايشان فرامي خواند. عوامل تهديدكننده محوريت پيامبر صلي الله عليه و آله در جامعه اسلامي دو پيامد مهم داشت: رواج برخي بدعت ها و پيدايش برخي برداشت هاي نادرست درباره پيامبر صلي الله عليه و آله. در برابر، مجاهدت امير مومنان و ديگر ائمه عليهم السلام به احياي شماري از سنت هاي پيامبر صلي الله عليه و آله و مهم تر از همه، به زنده نگه داشتن نام پيامبر صلي الله عليه و آله و حفظ و تثبيت محوريت آن حضرت در جامعه اسلامي انجاميد.

خلاصه:

آن حضرت درحالی‌که در میدان کوفه از مردم با نان و گوشت پذیرایی کرده بودند، جداگانه در خانة خود بر سفره‌ای ساده (نان خشک و دوغ) نشستند و در توضیح اقدام خود، به یکی از یارانشان فرمودند: «من رسول خدا( را دیدم که نان خشک‌تر از این را می‌خورد» و چنین پای ‌فشردند: «من اگر از آن حضرت پیروی نکنم، می‌ترسم به او نرسم» (ثقفی کوفی، 1353، ج‌1، ص85؛ همچنین، ر. باید اذعان کرد که امیر مؤمنان و دیگر اهل‌بیت( با پای‌فشاری بر سیره و سنت نبوی، توانستند محوریت قول و فعل رسول خدا( را در جامعه اسلامی تثبیت کنند، به‌گونه‌ای‌که مسلمانان همواره بر آن بودند تا برای عقیده و عمل خود، یا مستندی از حضرت رسول( بیابند و یا چنین مستندی را جعل کنند.

قابل توجه است که بنا به گزارشی، حضرت علی( در توضیح این سخن پیامبر( که پیری را (با رنگ کردن مو) تغییر دهید و شبیه یهودیان نباشید، گفتند: پیامبر( این سخن را زمانی فرمودند که دین اسلام در اقلیت بود (و نیاز بود سیمای مسلمانان «پیر» نباشد)؛ اما اکنون با گستردگی اسلام، هر کس می‌تواند به خواست خود رفتار کند (ابن‌المعتز، 1422ق، ص15). پاسداشت حرمت پیامبر( دربارة حسنین(: امیر مؤمنان( به حسن و حسین( که فرزندان ایشان و نیز نوادگان (سبطین) رسول خدا( بودند، توجه خاص داشت (نهج‌البلاغه، 1384، ن 31، ص 371). باید اذعان کرد که سخنان یادشده از امیر مؤمنان و امام سجاد( بیانگر این واقعیت است که زمام‌دارانی که از نام پیامبر( برای ریاست و قدرت خویش بهره می‌جستند به آن حضرت بی‌اعتقاد، و در اصل، خواستار محو و یا کم‌رنگ کردن نام و یاد ایشان بودند.

کلیدواژه ها: سیره ،بدعت ،سنت ،جامعه اسلامی ،رسالت ،رسول خدا صلی الله علیه و آله ،امیر مومنان علی علیه السلام ،محوریت

برای مشاهده متن کامل مقاله اینجا کلیک کنید.