خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه،چهل و یکمین شماره از فصلنامه «تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی» به صاحب امتیازی دانشگاه معارف اسلامی منتشر شد.

 

عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «مدیریت نیروی انسانی (کارگزاران قضایی) در نظام قضایی علوی»، «تکاپوهای زنان در عرصه دانش و خدمات پزشکی از تجربه تا عمل در تمدن اسلامی عصر عباسی»، «بازنمایی هنر اسلامی در هنر ایتالیای قرن دوازدهم و سیزدهم میلادی»، «تحول و تطور طغراء در تمدن اسلامی»، «واکاوی انتساب جلد دوم ارشاد القلوب به حسن بن محمد دیلمی»، «واکاوی تاریخی اجزاء و ارکان شهری کاشان در عهد صفوی (براساس منابع تاریخی و اسناد تصویری.
 

مدیریت نیروی انسانی در نظام قضایی علوی

در چکیده مقاله «مدیریت نیروی انسانی (کارگزاران قضایی) در نظام قضایی علوی» می‌خوانیم: «نظام قضایی در مجموع نظامات هر تمدنی از جایگاه حساسی برخوردار است و می‌تواند زمینه‌ساز شکوفایی یا انحطاط تمدنی گردد. در بین ارکان نظام قضایی، مهم‌ترین آنها، نیروی انسانی است که حتی فارغ از دیگر ارکان نظام قضایی، می‌تواند سبب کارآمدی یا ناکارآمدی نظام قضایی گردد. نظام قضایی علوی به عنوان یک الگو برتر دولت اسلامی، اهمیت مطالعه شیوه مدیریت نیروی انسانی را در این نظام افزوده است. حاصل این پژوهش میان‌رشته‌ای با روش توصیفی ـ تحلیلی، پس از مطالعه سیره قضایی امیرالمومنین(ع)، با توجه به مؤلفه‌های مدیریت نیروی انسانی، یافته‌های قابل‌توجهی در زمینه شرح وظایف، پذیرش و گزینش قضات، آموزش و به‌کارگیری آنها، ارزیابی و نظارت کارگزاران قضایی است. بسیاری از این موارد که در آن دوره در نظام قضایی علوی وجود داشته است، امروزه به عنوان امتیازات و نقاط مثبت یک نظام و سازمان قضایی شمرده می‌شود.

تطور طغراء در تمدن اسلامی

در طلیعه مقاله «تحول و تطور طغراء در تمدن اسلامی» آمده است: «طغراء واژه‌ای اصالتاً ترکیست که در زبان‌های عربی و فارسی نیز به‌کار رفته است. در سنت دیرین حاکمان ترکِ ترکستان، طغراء به‌مثابه نشانه نوشتاری معادل امضاء یا تأیید و صحّه نهادن بر حکم و دستور بود. بعدها با قدرت‌یابی ترکان در سرزمین‌های شرقی اسلامی تا هند و شرق آسیا و بسط اقتدار سیاسی آنان در قلمروی عثمانی تا اقصای مغرب اسلامی و شرق اروپا، طغراء به‌عنوان بخشی از تشکیلات اداری مسلمانان رواج تام و تمام یافت و دارای سازمانی خاص گردید. علاوه بر پیوستگی به دستگاه اداری مسلمانان که تا مرتبه اختصاص دیوانی به آن رشد کرد، طغراء جنبه هنری نیز یافت و بسیاری از هنرمندان خطاط و نقاش در آن به طبع آزمایی پرداختند و نمونه‌های ارزنده هنری را تا پایان امپراتوری عثمانی خلق کردند. پژوهش حاضر با بهره‌گیری از رویکرد زمینه‌شناسی تاریخی به بررسی پیدایی و سیر تحول و تطور طغراء در تمدن اسلامی می‌پردازد.

 
ارکان شهری کاشان در عهد صفوی

در چکیده مقاله «واکاوی تاریخی اجزاء و ارکان شهری کاشان در عهد صفوی (براساس منابع تاریخی و اسناد تصویری)» می‌خوانیم: «کاشانِ عصر صفوی به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خاص میان دو شهر مهم صفوی، اصفهان و قزوین بیشتر مورد توجه شاهان قرار گرفت و مسیر آبادانی و پیشرفت را درپیش گرفت. این نوشتار می‌کوشد، ضمن پاسخ دادن به این پرسش، ساختار کالبدی فضایی شهر کاشان در عصر صفوی چگونه بوده است؟ به صورت نمونه وار تصویری از سیمای کالبدی شهر در دوره صفویان ارائه نماید و براین فرض استوار است که تحولات کالبدی شهر در این دوره متأثر از کاخ، شارستان، بازار، حصار و غیره بوده است. نوع مطالعه در این پژوهش تاریخی و روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی است. شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای (اسنادی) و میدانی است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که توجه و علاقه شاهان صفوی به عمران و آبادنی شهرها سبب شد که در این دوره بناهای اقتصادی (بازار، کاروانسرا)، رفاهی (مهمانسرا، آب‌انبار، سد)، مذهبی (مسجد)، بهداشتی (حمام)، اقامتی (خانه) و تدفینی (آرامگاه و زیارتگاه) در کاشان ساخته شد و یا مرمت گردید.