حجت الاسلام و المسلمین دکتر رفیعی در مصاحبه اختصاصی با سایت سخن تاریخ:

من هیچ خطبه و هیچ سخنرانی از حضرت ابوالفضل (علیه السلام) جز آن رجزهایی که در روز عاشورا خواندند، سراغ ندارم. اگر هم چیزی به ایشان نسبت داده شده، فاقد اعتبار است کما اینکه برخی متاخرین خطبه ای را به ایشان در مکه نسبت دادند که البته این موضوع، اعتبار لازم را ندارد.

سایت سخن تاریخ به مناسبت ولادت حضرت ابوالفضل(علیه السلام) مصاحبه ای باحجت الاسلام والمسلمین دکتر رفیعی، ریاست محترم مجتمع آموزش عالی تاریخ، سیره وتمدن اسلامی انجام داده است که از نظر محققان و تاریخ پژوهان گرامی می گذرد:
مصاحبه کننده: داود کاظم پور امیر آبادی

سایت سخن: به عنوان اولین سئوال، بفرماییدچرا گزارش های تاریخی درباره حضرت عباس(علیه السلام) در تاریخ کمتر به چشم می خورد؟

حجت الاسلام و المسلمین دکتر رفیعی: درابتدا لازم می دانم اعیاد شعبانیه راخدمت همه محققان محترم، تبریک وتهنیت عرض کنم. متاسفانه تاریخ کمتر زوایای زندگی این بزرگوار رامنعکس کرده است ودرباره زندگی ایشان خیلی کوتاه ومنحصر وارد شده است. به نظرم می رسد دلیلش این است که قمر بنی هاشم (علیه السلام) همواره درکنار شمس یکی از ائمه (علیهم السلام) بوده است، وقتی به دنیا آمده است امیرالمومنین(علیه السلام) رادرک کرده است درنوجوانی امام حسن(ع) و در جوانی نیز کنار امام حسین(علیه السلام) بوده است و زندگی ایشان با سه امام معصوم آمیخته است و جایی که امام حضور و وجود داشته است ایشان خیلی اظهار وجود نمی کند.

سایت سخن: آیا از ایشان اثری درقالب حدیث یا خطبه به جای مانده است؟

حجت الاسلام و المسلمین دکتر رفیعی: من هیچ خطبه وهیچ سخنرانی از حضرت ابوالفضل (علیه السلام) جز آن رجزهایی که در روز عاشورا خواندند، سراغ ندارم. اگر هم چیزی به ایشان نسبت داده شده، فاقد اعتبار است کما اینکه برخی متاخرین خطبه ای را به ایشان در مکه نسبت دادند که البته این موضوع، اعتبار لازم را ندارد.

سایت سخن: جایگاه حضرت ابوالفضل (علیه السلام) رانزد امامان شیعه چگونه ارزیابی می کنید؟

حجت الاسلام و المسلمین دکتر رفیعی: درادامه پاسخ به سئوال قبل باید عرض کنم که لازم نیست برای ابوالفضل العباس(علیه السلام) مطلب بتراشیم زیرا همین کلام امام سجاد(علیه السلام) که درباره ایشان می فرماید: شهداء روز قیامت به عباس(علیه السلام) غبطه می خورند، کافیست. یا همین کلام امام صادق(علیه السلام) که در زیارتنامه حضرت ابوالفضل(علیه السلام) خطاب به ایشان می فرمایند: عمو جان تو عبد صالح هستی، مطیع خداوند، پیامبر و امام هستی، مطیع بودن بالاترین ارزشهاست. امام صادق(علیه السلام)، شهادت می دهد که حضرت ابوالفضل (علیه السلام) نسبت به امام زمان خویش، چهار ویژگی تسلیم، تصدیق، وفا ونصیحت را دارا بود. همین ها کافیست که نشان دهیم این شخصیت چه جایگاه رفیعی نزد امامان شیعه داشته است.

سایت سخن: از نظر تاریخی، چه برداشت هایی را می توان از زندگی حضرت ابوالفضل (علیه السلام) تصور کرد؟

حجت الاسلام و المسلمین دکتر رفیعی: قبل از اینکه چند ویژگی از این شخصیت بزرگوار عرض کنم باید متذکر شوم که در استفاده از یک حادثه تاریخی، طول زمان حادثه مهم نیست، ممکن است یک تصادف در 30ثانیه صورت بگیرد، اما یک کتاب درباره-اش نوشته شود. حضرت ابوالفضل(علیه السلام) روز عاشورا خدمت امام حسین(علیه السلام) بوده است و ساعاتی را در آن روز حضور داشته است، سقایی کرده، پرچمداری کرده و به شهادت رسیده است.

حجت الاسلام دکتر رفیعی: من هیچ خطبه وهیچ سخنرانی از حضرت ابوالفضل (علیه السلام) جز آن رجزهایی که در روز عاشورا خواندند، سراغ ندارم. اگر هم چیزی به ایشان نسبت داده شده، فاقد اعتبار است کما اینکه برخی متاخرین خطبه ای را به ایشان در مکه نسبت دادند که البته این موضوع، اعتبار لازم را ندارد.

ما اگر بخواهیم همین چند ساعت و نه قبل از آن را، ترسیم کنیم می توانیم چند ویژگی درباره ایشان بگوییم:

1) ایثار: ایشان شخصیتی بود که خودش و سه برادرش و کلاً زندگیش را در مقابل امام حسین(علیه السلام) گذاشت و حتی از رجزهای ایشان برمی آید که به خاطر برادرش، آب ننوشید.

2) ادب: حضرت ابوالفضل(علیه السلام) هیچ اظهار وجودی در مقابل امام حسین(علیه السلام) نمی¬کند، اعتراضی، انتقادی، حتی پیشنهادی هم نمی دهد درحالی که ما می بینیم مثلاً جابربن عبدالله انصاری از امام حسین (علیه السلام) می پرسد چرا مثل برادرتان صلح نمی¬کنید؟ یا مثلاً ابن عباس به امام حسین(علیه السلام) پیشنهاد می دهد به یمن بروید. ولی حضرت ابوالفضل(علیه السلام) در همین حد هم اظهار نظری نمی¬کند و این نشان دهنده ادب ایشان است. روز عاشورا هرچه امام(علیه السلام) می فرماید از سقایی، پرچمداری، نرفتن به میدان و.. انجام می¬دهد.

3) تعبد و عبودیت: به نظرم درباره تعبد و عبودیت حضرت ابوالفضل(علیه السلام) کمتر صحبت می شود، می دانیم ایشان در کربلا جوان بودند و بیش از 37سال نداشتند؛ ولی بنابر برخی نقل ها و گزارش ها وقتی سر مبارک ایشان را در شام بالای نیزه آوردند، آثار سجده بر پیشانی و بینی ایشان هویدا بود. و این نشان از مقام بندگی و عبودیت ایشان دارد.

4) شجاعت: از دیگر ویژگی های این شخصیت بزرگوار شجاعت است. ایشان مصداق آیه شریفه قرآن است که می-فرماید: وقتی شیری از بیشه بیرون می آید، لشکری از گورخرها فرار می کنند و پراکنده می شوند. ما می بینیم که وقتی حضرت ابوالفضل(علیه السلام) می آید چهار هزار نفر از شریعه فرار می کنند، این شجاعت پسر ام البنین قابل توجه و تامل است.

5) امام شناسی و ولایت پذیری: ما در طول تاریخ همیشه از این ناحیه ضربه خورده¬ایم،کسانی در روز غدیر تبریک گفتند ولی بعداً فراموش کردند. شخصیت هایی مثل حسان بن ثابت، شعر گفتند، افراد بزرگی مثل اسامه و... بعد از غدیر در امر ولایت پذیری کم رنگ ظاهر شدند. اما کربل تجلی افراد ولایت پذیر است. کسانی که خود را مطیع محض ااما می دانند. یکی از این شحصیت ها حضرت ابوالفضل(علیه السلام) است که جان و هستی خود را در راه ولایت پذیری فدا کرد.