بخش های ویژه
شکرستان تاریخی
ویژه نامه ها
بخش های دیگر
کتب گروه
تألیفات اساتید
تألیفات دانش آموختگان
خواندنی های تاریخی
«کباب کوبیده» از کی غذای ملی ایرانی‌ها شد؟ خیلی‌ها نمی‌دانند که این غذای محبوب و همه‌پ
در میان علمای اهل‌بیت و بنی‌هاشم، نام «عبدالعظیم حسنی» چون ستاره‌ای درخشان در آسمان اما
ایرانی‌ها از کی کتابخوان شدند؟ از روزی که مغازه‌های کتابفروشی باز شد که به آنها «دکان
مسلمانان با توجه به فرهنگ و رسوم کشور خود به جشن و سرور و برگزاری مراسم خاص دینی و عرفی
تاریخ را سه گوه می توان تعریف کرد. در حقیقت سه علم مربوط به تاریخ می توانیم داشته باشیم
جدیدترین دیدگاه ها
گزارش نشست «موانع فکری و فرهنگی تحقق وحدت مسلمانان در عصر حاضر»
غزنویان در هندوستان
چیکیده سرزمین هندوستان در طول تاریخ، اغلب صحنه تهاجم بوده است. در سال 92 هجری/711-712 میلادی، مسلمانان به فرماندهی محمد بن قاسم به هندوستان حمله کردند. از این به بعد، درهای هندوستان به روی مهاجمان مختلفی باز گشته و بیش از شش قرن زیر تسلط بیگانگان بوده است. غزنویان سهم زیادی در فتوحات هندوستان از خود به ثبت رساندهاند. بعد از این که سلطان محمود در سال 389هـ/999م از ناحیه خلیفه بغداد به رسمیت شناخته شد، نخستین هجوم مهم و گسترده خویش را در سال 392هـ/1002م به سرزمین هندوستان آغاز کرد. وی که ده هزار داوطلب مجاهد هم راه داشت، به سوی هند حرکت کرد و شهرها را یکی پس دیگری فتح نمود. در سال 401هـ/1011م ملتان و بعد لاهور را گرفت. بزرگ ترین و مهم ترین حمله او به هند که حمله شانزدهم بود، در سال 417هـ/1026م به سومنات صورت گرفت. این شهر در جنوب گجرات واقع بوده وی بت خانه معروف «سیسوا» را که به «سومنات» معروف است نیز فتح کرد. بعد از متصرفات محمود غزنوی، اسلام در اکثر مناطق هندوستان گسترش یافت. ولی در هر سلطنتی بعد از عروج، نزول ظهور میکند. غزان ها که در این دوره قدرت کافی به دست آورده بودند، به مناطق غوریان و غزنویان حمله بردند و به پایتخت غزنویان هجوم آوردند. دیری نگذشت که غوریان در قدرت خویش، بی‌رقیب ماندند و فتح مناطق باقی مانده غزنویان را در دستور کار قرار دادند. معزالدین غوری در سال 582هـ/1186م به لاهور حمله کرد و تا دروازه‌های لاهور پیش آمد و خسرو ملک هم که نیروی کافی نداشت، از در صلح وارد شد و در نهایت، سپاه غوری او را دست گیر کرد. به این ترتیب، سرزمین هندوستان در اختیار غوریان قرار گرفت و حکومت غزنویان در این سرزمین، به پایان رسید.
اصلاحات سياسي امان الله خان در افغانستان
چکيده اصلاحات سياسي امان الله درافغانستان، اولين گامي بود که تا آن زمان، در جهت نوگرایي و مدرنيزه کردن اين کشور برداشته شد. در اين نوشتار، سعي شده تا به اين سؤال پاسخ داده شود که اصلاحات سياسي امان الله خان در افغانستان در چه زمينه ها و چگونه صورت گرفته است؟ ضرورت بحث از اين جا ناشي مي‌شود که براي نخستين بار، اقدامات ارزنده اي در اين مقطع از تاريخ افغانستان انجام شده است. بررسي اصلاحات سياسي امان الله، در واقع بازگویي حساس ترين مقطع تاريخ افغانستان است که با تلاش جوانان تحول طلب و ترقي خواه و به رهبري امان الله رقم خورده است. اصلاحات وی هرچند بخش هاي سياسي، فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي را شامل مي‌شود، در اين نوشتار تنها به جنبه سياسي آن می پردازد که عمده ترين بخش در دوره اول اصلاحات او به حساب مي آيد و نقش اساسي در برون رفت افغانستان از انزواي سياسي - فرهنگي داشته است. این جنبه هم چنين موجب شد تا نظام خودکامه استبدادي، به نظامی قانون مدار و در جهت نوگرايي تغییر یابد و به ارزش هاي انساني در جهت اتحاد دروني توجه گردد. واژگان کليدی امان الله، اصلاحات سياسي، افغانستان.
حمدبن موسي (ع)
چکیده احمد یکی از فرزندان امام کاظم(ع) است. طبق گزارش مفید در ارشاد، آن حضرت به وی توجه خاصی داشتند. طبق گزارش کشی در رجال، احمدبن موسی(ع) در قیام بزرگ محمدبن ابراهیم طباطبا شرکت داشته است. برخی از منابع ملل و نحل، مثل فرق الشیعه نوبختی، مقالات الاسلامیین اشعری، و الملل والنحل شهرستانی، فرقه احمدیه را به او نسبت داده اند که برخی از شیعیان بعد از امام کاظم(ع) به امامت او معتقد شده اند. در ایران، دو بارگاه به احمدبن موسی(ع) منسوب است: یکی در شیراز و دیگری در خراسان. بارگاه شیراز بعد از قرن هفتم مشهور شده و قبل از آن بارگاهی به این نام در شیراز نبوده است. واژه گان کلیدی احمد، شیراز، بارگاه، قیام، فرقه احمدیه.
عوامل فرهنگی- مذهبی تنش بین صفویه و عثمانی
چکیده تأسيس دولت صفويه در سال 907 قمری، رقابت شديد سياسي و مذهبي بين ايران و عثماني ايجاد كرد و طي حاكميت صفويان، تنش هاي متعددي ميان آنان رخ داد و اين رقابت ناسالم، پي آمدهاي ناگواري را براي دنياي اسلام رقم زد. سلسله صفوي، دولتي با آرمان هاي مذهبي تشكيل داد و ابتدا بر بخش نسبتاً كوچكي از ايران حكم مي راند، امّا به سرعت دامنه نفوذ سياسي و معنوي خود را در نقاط ديگر گسترش داد و اين گسترش براي همسايه غربي ايران (دولت عثماني) كه مي‌خواست تا قلب اروپا را تصرف كند، نگران كننده بود. در اين مقاله، زمينه ها و عوامل ايجاد تنش فرهنگي - مذهبي بين صفويه و عثماني بررسي می شود. در اين زمینه، نقش عالمان و نظاميان در ايجاد تنش و پرهيز از جنگ و درگيري ميان دو دولت مسلمان، بسيار مهم بود. نتيجه اين مقاله، مي تواند در زمينه وحدت و انسجام ميان فرقه هاي مختلف اسلامي و دولت هاي آنان و پي-آمدهاي ناخوش آيند تقابل و تنش بين مسلمانان، الگوي تاريخي مناسبي باشد تا با استفاده از آن، براي ايجاد وحدت و هم گرايي بين دولت هاي اسلامي، اقدامات و برنامه هاي بايسته اي تدبير شود.
تبریک میلاد امام حسن (ع)
«من سرّه أن ینظر إلی سیّد الشباب اهل الجنّه فالینظر الی الحسن ابن علی» ابن سعد، ص۱۳۸؛ البدایه و النهایه، ج۸، ص۳۵ رمضان معطر شده است از عطر خوش بوی یاسمن اهل بیت علیهم السلام، از حُسن «حسن» که گام بر گستره زمین نهاده و جهانی را منور ساخته است. آری! در نیمه رمضان، نور حق جلوه کرده است و دومین امام نور، پای بر زمین نهاده و آن را متبرک کرده است. میلاد کریم اهل بیت (ع) بر همه مسلمانان مبارک باد.
مساجد و بارگاه ها در دوره عضدالدوله
چکیده با ظهور دين اسلام در شبه جزيره عربستان، خانه خدا نخستین مركز آموزشي در اسلام محسوب مي گشت. بعد از آن فعاليت مسجدالنبي شروع شد و سپس مساجد، به مركز فعاليت چندجانبه مسلمانان تبديل شدند. كارهاي مهم مسلمانان مانند حل مشكلات مردم، قضاوت و يادگيري علم، از فعاليت هاي مساجد اوایل اسلام بود. به علت جلوگيري از ايجاد مزاحمت برای عبادت كنندگان، زياد شدن دانش طلبان در زمينه های علمي مختلف و پرداختن به مسائل علمي كه انجام دادن آن در مساجد ممكن نبود، مسلمانان براي آموزش، به مكان هاي ديگر پناه بردند. اين مكان ها در قرن چهارم هجري با اسامي گوناگون در منابع تاريخي ثبت شده اند. آموزش در اسلام به يك گونه از مكان محدود نبوده، بلكه مراحل مختلف را طي كرده است. دولت هاي مسلمان در هر عصری، در تأسيس این مكان ها و مراكز علمي مشوق يك ديگر بوده اند.
صوفيان شيعه در خراسان دوره تيموريان
چكيده محدوده امروزين كشور افغانستان كه در گذشته خراسان نام داشت، در دوران تيموريان(771- 911ق.) محل حضور سه فرقه مهم صوفيانه شيعي اين عصر بود. این سه فرقه، در همين دوران شكل گرفتند و گسترش يافتند. طريقه نعمت اللهيه، نخستين اين فرقه‌هاست كه شاه نعمت الله ولي بنيان-گذار آن بود. طريقه حروفيه، دومين اين فرقه‌هاست كه فضل الله استرآبادي بنيان گذار آن بود و پيروان آن در هرات به جان شاهرخ خان تيموري سوء قصد كردند. نوربخشيه نیز سومين فرقه است كه در اين مقطع و در اين منطقه از سرزمين هاي اسلامي حضور و نفوذ داشت و سيد محمد نوربخش، رهبر آن بود. واژگان كليدي افغانستان، خراسان، تيموريان، شيعيان، نعمت اللهيه، حروفيه، نوربخشيه.
نظريه پيدايش تشيع در «سقيفه»
چکیده تاریخ نویسان و متفکران درباره پیدایش تشیع، نظریات مختلفی مطرح کرده اند. از میان این نظریات، دو نظریه پیدایش تشیع در زمان پیامبر اسلام6و پیدایش تشیع در سقیفه، ویژه متفکران شیعی است. هر چند در این میان، چندی از دانش مندان اهل سنت و شرق شناسان نیز نظریه دوم را پذیرفته اند. بعد از رحلت پیامبر اسلام6، گروهی از انصار برای تعیین جانشین پیامبر6 در سقیفه بنی ساعده جمع شدند. مدتی بعد، چند نفر از مهاجران نیز شرکت کردند که در آخر، ابوبکر خلیفه مسلمانان شد ولی گروهي خاص، با طرف داري از حضرت علي7، مخالفت خود را ابراز داشتند و به هيچ وجه با انتخاب ابوبکر موافق نبودند. اين گروه اهداف و انگيزه‌‌‌هاي خاصي داشتند. آنها جرياني را ايجاد کردند که به مرور زمان تکامل يافت. اين جا سخن بر سر لفظ و كلمه «شيعه» نيست، بلكه نزاع اصلي بر سر وجود و یا عدم يك جريان فكري، بدون توجه به نام و يا كميت و يا بروز اجتماعي آن است که شواهد تاريخي اين جريان را به طور واضح نشان مي‌‌‌دهد.
معرفي و بررسي كتاب النقض
چكيده كتاب النقض، از آثار كلامي شيعه از نوع رديه‌نويسي، موضوع اين مقاله است. این کتاب در قرن ششم قمری در شهر ري و در پاسخ به کتاب بعض فضائح الروافض نگاشته شده كه با تهمت و سخنان ناشايست، درصدد ايجاد تفرقه ميان شيعيان و سنيان بوده است. كتاب النقض با روي كرد كلامي تدوين يافته، اما با توجه به اطلاعات تاريخي پراكنده‌اي كه درآن به‌چشم مي‌خورد، اهميت تاريخي یافته است. اطلاعات تاريخي منعكس شده در النقض سه دسته‌اند: 1. تاريخ صدر اسلام. 2. اوضاع سياسي- اجتماعي عصر نویسنده. 3. تاريخ تشيع. شيخ عبدالجليل قزويني رازي نويسنده النقض، از متكلمان، عالمان و سخن وران نام دار ري به شمار می آید. هميت تاريخي کتاب به اخبار و گزارش هایی بر می گردد كه درباره اوضاع سياسي- اجتماعي زمان نویسنده است.
1 رمضان -مرگ مروان بن حکم
اول رمضان برابر است با مرگ مروان بن حکم بن ابی العاص چهارمین خلیفه اموی و اولین خلیفه مروانی.[1] وی در سال دوم هجری و یا سال جنگ احد و یا خندق به دنیا آمد.[2] پدرش حکم بن ابی العاص مورد لعن پیامبر قرار گرفته و از مدینه اخراج شد تا اینکه عثمان او را به مدینه بازگرداند و یکصد هزار درهم نیز به او بخشید.[3] مروان در زمان خلافت پسرعمویش عثمان به دربار او راه یافت و مقرب، کاتب، رازدار و داماد او گردید،[4] به طوری که خمس غنائم فتح افریقیه یکی از بخشش‌های عثمان به او بود.[5]
بابریان هندوستان
چیکیده سرزمین هندوستان در طول تاریخ، اغلب مورد تهاجم قرار گرفته و درهای هندوستان به روی مهاجمان مختلفی باز گشته و بیش از شش قرن زیر تسلط بیگانگان بوده است. به طور کلی هندوستان، بیش از پنج قرن (از اواخر قرن دوازدهم تا اوایل قرن هجدهم میلادی) زیر تسلط حاکمان مسلمان قرارداشت. سلسله ترکان غوری در سه قرن و پس از آن، سلسله مغولان تیموری بیش از دو قرن، حاکم هندوستان بوده اند. سرانجام نیز زیرسلطه انگستان (از اواسط قرن نوزدهم تا اواسط قرن بیستم میلادی) قرارگرفت. این تحقیق درباره حکومت بابریان و پادشاهان آن بحث خواهد کرد. واژگان کلیدی شبه قاره هند، امپراتوری، مغولان، بابریان.
سومین نشست سیره پژوهی/ ارزیابی کتاب سلیم بن قیس (1)
روز سه شنبه 11 بهمن 1390 گروه تاریخ اسلام مجتمع آموزش عالی امام خمینی رحمة الله علیه میزبان سومین نشست سیره پژوهی با حضور مدیر، اساتید گروه و جمعی از سیره پژوهان در سالن شهید صدر بود. موضوع این جلسه ارزیابی کتاب سلیم بن قیس بود که توسط آقای قلیچ ارائه گردید. پیش از آن، آقای دکتر صفری مدیر گروه تاریخ اسلام با ایراد سخنانی به اهمیت بسیار زیاد این موضوع در تاریخ نگاری شیعی اشاره کرد و این کتاب را در صورت اثبات وجود آن و نویسنده اش، قدیمی ترین کتاب در حوزه تاریخ نگاری اسلامی و تاریخی نگاری شیعی دانست. وی با استناد به مطالب کتاب، سلیم را از صحابه حضرت علی علیه السلام و مرتبط با یاران نزدیک ایشان نظیر حضرت سلمان، ابوذر و مقداد معرفی کرد و حوادث نقل شده از او را که مربوط به حوادث صدر اسلام است، بطور نقل مستقیم یا حداکثر با سه واسطه دانست. معاصرت سلیم با امام حسن، امام حسین، امام سجاد و امام باقر علیهم السلام و نقل روایت از دو امام علی و امام حسن علیهما السلام و درک نکردن دوران امامت امام باقر علیه السلام از مشخصات مورد اشاره سخنران بود.
زندگینامه علمی ماونگ تون زاوا(محمد معصوم)
نام و نام خانوادگی: ماونگ تون زاوا(محمد معصوم) ملیت: میانمار(برمه) سوابق تحصیلی - كارشناسى ارشد رشته تاریخ تمدن اسلامی مسئولیت‌ها و عضویت‌های علمی 1. دبیر کل مجمع پیروان اهل بیت(ع): انجمن میانمار. 2. عضو شورای اجرایی انجمن‌های فرهنگی مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره). 3. مدیر مسئول و سردبیر مجله تبیان(به زبان میانمار). 4. مسئول واحد ترجمه و تألیف انجمن میانمار.
مردم شناسی سرزمین اران درآستانه ورود اسلام
چکیده اران یا آلبانیای تاریخی، در دوره پیش از اسلام، سرزمینی مستقل بود که محدوده آن امروزه تقریباً جمهوری آذربایجان کنونی را شامل می شود. در مورد اقوام ساکن در اران، در میان تاریخ نویسان و زبان شناسان، اختلاف شدیدی وجود دارد. برخی از نویسندگان، ترکان ، برخی ایرانیان و برخی دیگر، ارانیان یا آلبان ها را ساکنان اصلی آن دیار قلمداد می کنند. در این تحقیق، با استفاده از منابع اولیه و هم چنین تحقیقات جدید به این مسأله پرداخته شده و در مورد اقوام مختلف ساکن در اران در آستانه فتح اسلامی، پژوهش به عمل آمده است.
زندگينامه علمى دکتر سید علیرضا واسعی
سوابق تحصیلی 1. تحصیلات حوزوی تحصیل در حوزه علمیه مشهد از سال 60 تا 1377. شرکت در درس خارج فقه و اصول آیات عظام «فلسفی، زنجانی و سعیدی». تحصیل در حوزه علمیه قم. 2. تحصیلات دانشگاهی - كارشناسى (B.S) دانشگاه فردوسی مشهد. - كارشناسى ارشد(M.S) دانشگاه تهران. دکترای(Ph.D) تاریخ و تمدن ملل اسلامی از دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران، 1384. عنوان رساله: «نقد و بررسي موادومستندات تاريخي شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديد در خصوص خلفاي راشدين».
زندگينامه علمى دکتر مجيد كافي
سوابق تحصیلی 1. تحصیلات حوزوی - اتمام سطح دو، حوزه علميه قم، 1377شمسی - خارج فقه و اصول، حوزه علميه قم،1360 – 1380 شمسی 2. تحصیلات دانشگاهی - كارشناسى ارشد(M.S) رشته جامعهشناسي، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1379شمسی - كارشناسى ارشد(M.S) رشته جامعهشناسي، دانشگاه باقرالعلوم، 1386شمسی عنوان پایان نامه: «انديشه هاي سياسي اجتماعي سيد جمال الدين اسد آبادی» - تحصیل در مقطع دکترای جامعه شناسی
زندگينامه علمى سید محمد رضا عالمی
سوابق تحصیلی - سطح4 حوزه - يك ترم تحصیل در رشته مديريت بازرگاني - كارشناسى(B.S) تاریخ اسلام، جامعه المصطفی العالمیه. عنوان تحقیق پاياني: «بست از ورود اسلام تا غزنويان». - کارشناسی ارشد(M.S) تاریخ تمدن اسلامی، جامعه المصطفی العالمیه. عنوان پايان نامه: «بررسي انساب نگاري شيعيان از ابتدا تا پايان قرن هفتم». - تحصیل در مقطع دکتری رشته تاریخ تمدن اسلامی جامعه المصطفی العالمیه، مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره).
زندگینامه علمی حق داد شهاب‌الدین اف
نام و نام خانوادگی: حق داد شهاب‌الدین اف ملیت: تاجیکستان سوابق تحصیلی - كارشناسى رشته تاریخ اسلام. عنوان تحقیق پایانی: «امیر نصر و اقدامات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی وی». - كارشناسى ارشد رشته تاریخ اهل بیت(ع). عنوان پایان نامه: «تشیع در ماوراءالنهر، از ابتدا تا پایان تیموریان». تدریس عنوان «تاریخ تاجیکستان» در دو مرکز آموزشی: «مجتمع عالی امام خمینی(ره)» و «مرکز آموزش‌های کوتاه مدت کاربردی جامعه المصطفی العالمیه».
7 رمضان - ولایتعهدی امام رضا (ع)
تصویر سکه ولایت عهدی امام رضا علیه السلام هفتم رمضان مصادف است با نگاشته شدن منشور ولایتعهدی امام رضا در سال 201 هجری قمری[1] پس از آن که مأمون به خلافت نشست به دلیل عدم اقبال چندان بنی عباس به وی در صدد شد تا از قدرت علویان استفاده کند و اذهان عمومی را به خوب جلب نماید. بدین منظور با توجه به نفوذ امام رضا(ع) در بین علویان و مردم ایشان را علی رغم مخالفتشان و به اجبار[2] از مدینه به مرو فرا خواند. امام خود می‌دانست که از کنار جدش در مدینه خارج شده و در غربت از دنیا خواهد رفت[3] لذا در این سفر به خراسان هیچیک از افراد خانواده را با خود همراه نکرد و نقل شده که هنگام خروج از مدینه به خانواده‌اش دستور داد تا برایش گریه کنند و به ایشان فرمود دیگر به سوی شما باز نخواهم گشت.[4]
7 رمضان - وفات ابوطالب
به روایتی هفتم رمضان[1] سال دهم بعثت(عام الحزن) مصادف است با رحلت عموی بزرگوار پیامبر اعظم(ص) عبد مناف[2]- عمران-[3] بن عبدالمطلب بن هاشم، كه بيشتر با كنيه‌اش ابوطالب شناخته مي‌شد، برخی روز وفات ایشان را در نیمه شوال و یا اول ذی‌القعده دانسته‌اند.[4] شیخ طوسی به نقل ابن عیاش وفات ایشان را در 26 رجب دانسته است. [5]ابوطالب بنا بر وصیت عبدالمطلب جد بزگوار پیامبر اسلام(ص) سرپرستی آن حضرت را به عهده گرفت و همیشه همراه ایشان بود.[6] او پس از عبدالمطلب و برادر بزرگترش زبیر ریاست بنی هاشم و مقام سقایت و رفادت راکه از مناصب مهم مکه بود، برعهده داشت[7] اما پس از مدتی به دلیل بدهی مناصب رفادت و سقایت را برادرش عباس وانهاد.[8]
- مقالات دیگر...
- کتاب زندگانی احمد بن اسحاق قمی
- زندگينامه علمى دکتر محمدرضا بارانی
- کتاب وصیت نانوشته
- کتاب بانوی مجتهد ایرانی
- فقهای آذربایجان در قرن نوزده و بیست میلادی
- کتاب تک ستاره عالم حکمت
- زندگی نامه علمی دکتر محمد الله اکبری
- سخنرانی دکتر صفری در اجلاس پایان نامه نویسی
- بررسي تاريخي شخصيت يحيي بن زيد
- گزارشی از یک ترور
- مختصری از زندگی نامه و آثار شیخ باقر شریف قرشی
- «تکیه دولت» و کاربردهای آن
- نیادگرایان اسلامی در آسیای مرکزی و قفقاز با روی کرد اسلام سیاسی ایران و عربستان
- مورخ و محقق بزرگ تاریخ اهل بیت (ع) در گذشت
- تاریخ نگاری عصر ایلخانان_مطالعه موردی نظام التواریخ قاضی بیضاوی
- اصلاحات فرهنگی- اجتماعی امان الله در افغانستان
- تاریخ تحلیلی مغرب
- تاریخ تحلیلی اندلس
- کتاب پان ترکیسم یک قرن در تکاپوی الحاق گری
- کتاب تاریخ مسلمانان بالکان (منطقه سنجاک)
- ...
گروه تاریخ اسلام
دروس و سرفصل ها
معرفی اساتید
پایان نامه ها و تحقیقات
مجله سخن تاریخ
مطالعات تاریخی جهان اسلام
مقالات
دانش آموختگان
سفرهای علمی
آمار بازدیدکنندگان
| بازدید این صفحه : 1220349 |
| بازدید امروز : 4182 |
| کل بازدید : 8517855 |
| بازدیدکنندگان آنلاين : 5 |
| زمان بازدید : 1/7189 |
ورود کاربران
برای استفاده از امکانات سایت مانند ارسال و پیگیری مقالات ، دانلود کتب و نقشه ها و دریافت خبرنامه سایت باید در سایت عضو شده، با نام کاربری خود وارد شوید!