بخش های ویژه
شکرستان تاریخی
ویژه نامه ها
بخش های دیگر
کتب گروه
تألیفات اساتید
تألیفات دانش آموختگان
خواندنی های تاریخی
نویسنده: سید تقی واردی؛ مادر محمد بن ابی بکر، بانویی شریف و عفیف به نام اسماء بنت عمیس
در ششمین روز جنگ تحمیلی، اهواز محاصره شده بود. خرمشهر همچنان مقاومت می‌کردو «نماد مقامت
نویسندگان: سجاد رمضانی، فاطمه جان احمدی و رضا شعبانی؛ تاریخ سیاسی- اجتماعی سده‌های نخست
روز ۴ شهریور ۱۳۵۸ مهدی عراقی از مبارزان دوران پهلوی و عضو هیات‌های موتلفه اسلامی به هم
برای رضاشاه مهم نبود پس از پایان برنامه توسعه چند نفر از نفوس ایران باقی ماندند؛ بلکه م
جدیدترین دیدگاه ها
نشست «بررسی یک اشتباه تاریخی دربارۀ ازدواج امام جواد(علیه السلام) با أم‌الفضل»
استاد دکتر محمد الله اکبری در مصاحبه اختصاصی با سایت سخن تاریخ
استاد دکتر محمد الله اکبری در مصاحبه اختصاصی با سایت سخن تاریخ
مصاحبه با حجت الاسلام دکتر رفیعی پیرامون شخصیت علمی، سیاسی وفرهنگی امام حسین (علیه السلام)
نباید نهادهای فرهنگی و تاریخ‌نگار متهم به مسائل امنیتی شوند
انتشار فصلنامه سخن تاریخ شماره 15
فصل نامه سخن تاریخ شماره پانزدهم منتشر شد در این شماره می خوانید: زمين داور از سده اول تا ششم هجري / سيدمرتضي حسيني شاه ترابي انگيزه هاي كوچ اعراب مسلمان به ايران در جريان فتوح و پي آمدهاي آن / دكتر علي بيات، زهره دهقان پور كتاب شناسي انساب نگاري اسلامي تا پايان قرن هفتم / دكتر نعمت الله صفري فروشاني، سيد محمدرضا عالمي
گزارش دفاعیه پایان نامه آیین‌های مذهبی شیعه در دوره صفویه
گزارش دفاعیه پایان نامه آیین‌های مذهبی شیعه (با تأکيد بر غير عزاداري) در دوره صفویه جلسه دفاعیه پایان نامه کارشناسی ارشد آیین‌های مذهبی شیعه در دوره صفویه بعد از ظهر روز چهارشنبه یازدهم مرداد 1391 در مدرسه تاریخ و ادیان مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره) برگزار شد. این جلسه با حضور دکتر منصور صفت گل(استاد داور و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران)، دکتر حسن زندیه(استاد راهنما و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران)، دکتر علی اکبر جعفری(استاد مشاور و عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان)، حجت الاسلام و المسلمین ناصر باقری بیدهندی(نماینده گروه تاریخ اسلام و عضو هیئت علمی جامعه المصطفی)، حجت الاسلام افشارنژاد(نماینده تحصیلات تکمیلی مدرسه تاریخ و ادیان) و جمعی از دانش‌پژوهان و طلاب مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره) برگزار گردید.
تبریک عید سعید فطر
عید رمضان آمد و ماه رمضان رفت / صد شکر که این آمد و صد حیف که آن رفت . . . گروه نویسندگان و مدیران سایت سخن تاریخ ضمن تبریک عید فرخنده فطر به همه مسلمین عالم خصوصا شما خوانندگان عزیز از خداوند متعال قبولی طاعات و عبادات و توفیقات بیشتر شما را خواستار است. امیدواریم بتوانیم با یاری حضرت حق و پیشنهادات و همکاری های خوانندگان هر روز به غنای سایت بیافزاییم.
رفتار سیاسی امیرمؤمنان(ع) و پاسخی به پرسش ها و اشکالات(بخش پایانی)
آنچه گذشت: «حضرت علی (ع) خود بهتر از هر کس این راه درمان را می دانست و به آن تصریح می کرد; اما اجرای آن را با اصول و ارزش های الاهی خویش ناسازگار می شمرد و این نوع اصلاح را موجب فساد خود و دینش می دانست; زیرا این کار فساد حاکم اسلامی و نزدیک ترین فرد به رسول خدا (ص) به شمار می آمد و جز نابودی اصول و ارزش های دینی نتیجه ای نداشت .» از این رو رفتار سیاسی آن حضرت (ع) را می توان نقطه پایانی بر معادله ای به شمار آورد که تا قبل از وی شیوه های کارآمد در امر خلافت خوانده می شد . رویکرد حضرت (ع) به رفتار سیاسی منحصر به فرد که با عرف سیاسی و معادلات رایج ناهمخوان بوده و هست; هنوز هم بسیاری را در «تردید» نگه داشته است . بخش پایانی این مقاله «پاسخ به تردیدها» یی است که همچنان برخی اذهان را به خود مشغول کرده است .
مناجات علی امشب ز نخلستان نمی آید
مشب، زمينيان در ماتمند و آسمانيان چشم انتظار، غم و اندوه سراسر كوفه را در بر گرفته، گريه بر چشم ها سنگيني مي كند و هُرم سينه، لب ها را مي سوزاند. بغض در پشت در و در فرصت گريستن صف كشيده است، ديگر دل به دنبال واژه ها نمي گردد. اشك، بي بهانه سرازير مي شود. آه اي خدا امشب، شب ناله در فراق پدري مهربان است، كه جز چاه و نخل و ماه، كسي گريه اش را نديده بود. پدري دل سوز كه با آه يتيمان كوفه، شريك بود و غصه هاي همه را بر جان خود هموار مي كرد. يتيمان گرد خانه اش جمع مي گردند و بر يتيميِ خويش مي گريند كه: اي پدر خوبي ها! چگونه ما را در اين دنياي ظلماني رها كردي؟ بعد از تو، بر در كدامين خانه بكوبيم و ياري طلبيم. بيست و يكم رمضان، سالروز شهادت بزرگ مردى است كه پيشينيان به حقيقت او نرسيده اند و آيندگان نيز مانند او را نخواهند ديد. آري! علي، مفهوم بي انتهايي است كه در محدوده واژه و قلم نمي گنجد. علي، اوج قدرت خداوندي است كه فروغ جاودانگي اش دنيا را در برگرفته است.
علل عقب ماندگی تاریخ به مثابه یک علم در میان مسلمانان
سخنرانی در انجمن تاریخ پژوهان حوزه علمیه قم (علل عقب ماندگی تاریخ به مثابه یک علم در میان مسلمانان ) جلسه ی افطاری انجمن تاریخ پژوهان حوزه ی علمیه قم درآستانه ی ولادت امام حسن مجتبی (ع) در تاریخ 12/5/91 با حضور جمعی از تاریخ پژوهان مراکز مختلف در حوزه برگزار شد. در آغاز این جلسه جناب حجة الاسلام والمسلمین دکتر مطهری رئیس هیأت مدیره انجمن ضمن خیر مقدم به حضار به تشریح گوشه ای از برنامه های آینده انجمن پرداخته و برگزاری همایش سیره و زمانه امام موسی کاظم (ع)، راه اندازی بانک زندگی نامه ی علمی اعضاء و تاریخ پژوهان و نیز رایزنی پیرامون انجام سفرهای علمی خارج از کشور (با هزینه ی شخصی) را از مهمترین برنامه های این انجمن در آینده ی نزدیک و دور معرفی کرد.
رفتار سیاسی امیرمؤمنان(ع) و پاسخی به پرسش ها و اشکالات(بخش اول)
برخی از خاور شناسان و کسانی که در توجیه رفتار ائمه (ع) به مبانی کلامی توجه نمی کنند، فضائل و کمالات انسانی حضرت علی (ع) را می ستایند; اما در توفیق سیاسی اش تردید دارند و آن بزرگوار را رهبر و فرمانروایی موفق نمی شمارند. در نظر این گروه، دوران پنج ساله حکومت امام (ع)، به ویژه سال های آغاز آن، بر درستی این سخن گواهی می دهد. در نگاه اینان، حکومت حضرت از مشکلات زیر رنج می برد:
رمضان- فتح مکه
بیستم رمضان[1] سال هشتم هجری مصادف است با فتح مکه به دست پیامبر(ص) البته برخی نیز فتح مکه را در روزهای دیگر ماه رمضان به خصوص سیزدهم رمضان نیز دانسته‌اند.[2] فتح مکه پس از آن صورت گرفت که پیمان صلح حدیبیه از سوی قریش نقض شد؛ به موجب یکی از مفاد این پیمان که سال ششم هجری میان پیامبر(ص) و قبیله قریش امضا شده بود، هر قبیله آزاد بود با محمد(ص) و یا قریش هم‌پیمان شود که در پی آن خزاعه با مسلمانان و بنو‌بکر با قریش هم‌پیمان شدند.[3]
۱۹رمضان - درگذشت غیاث الدین جمشید کاشانی
19رمضان سال ۸۳۲ هجری:درگذشت غیاث الدین جمشید کاشانی جمشید بن مسعود بن محمود طبیب کاشانی ملقب به غیاث‌الدین، ریاضی‌دان و ستاره‌شناس برجسته‌ی مسلمانکه در غرب به الکاشی(al-kashi) مشهور است،در حدود سال 790هجری قمری پا به عالم هستی نهاد[1]. دوران کودکی و جوانی وی درست هم‌زمان با اوج یورش‌های وحشیانه‌ی تیمور به ایران بود، با وجود این، جمشید در همین شرایط نیز هرگز از آموختن علوم مختلف غافل نشدو از تحصيل طب كه دانش پدران او بود چشم پوشيدو به ریاضیات و نجوم که در آن دوران در ایران پيشرفت شايانی كرده بود روی آورد
17 رمضان - غزوه بدر
در روز جمعه هفدهم رمضان سال دوم هجری اولین برخورد جدی مسمانان با مشرکان قریش در منطقه بدر رخ داد.[1] هنگامی که پیامبر(ص) از بازگشت کاروان تجاری از شام به سرپرستی ابوسفیان که دارای ارزش فراوان بوده و به تمامی قریش تعلق داشت، آگاه شد[2] با سیصد و سیزده تن[3] و با کم ترین امکانات[4] راهی بدر شد. ابوسفیان که در میانه راه از تصمیم پیامبر آگاه شده بود از مکه استمداد طلبید[5] و مسیر کاروان را نیز به سمت دریای سرخ منحرف نمود و از منطقه خطر دور ساخت.[6]
16 رمضان- درگذشت مقریزی
رمضان 845هجری: درگذشت مقریزی ابوالعباس احمد بن علي بن عبدالقادر بعلبكي مصري ملقب به تقي‌الدين و مشهور به مِقريزي از نامورترین مورخان تاریخ مصر در سده های هشتم و نهم هجری قمری است،وی منسوب به محله مقارزه در بعلبک لبنان بودهو جدّ اعلای او ابراهیم از محدّثان بزرگ آن دیار به شمار می‌آمده است و به سبب شهرت وی فرزندانش نیز به آن مکان منسوب شده اند.[1] او در سال 766 قمری در قاهره مصر بهدنیا آمد و تحت تربیت جدّ مادریش، معروف به ابن صائغ حنفی، قرار گرفت و حافظ قرآن گردید[2].
تبریک میلاد امام حسن (ع)
«من سرّه أن ینظر إلی سیّد الشباب اهل الجنّه فالینظر الی الحسن ابن علی» ابن سعد، ص۱۳۸؛ البدایه و النهایه، ج۸، ص۳۵ رمضان معطر شده است از عطر خوش بوی یاسمن اهل بیت علیهم السلام، از حُسن «حسن» که گام بر گستره زمین نهاده و جهانی را منور ساخته است. آری! در نیمه رمضان، نور حق جلوه کرده است و دومین امام نور، پای بر زمین نهاده و آن را متبرک کرده است. میلاد کریم اهل بیت (ع) بر همه مسلمانان مبارک باد. نوشتن دیدگاه
معرفي كتاب القول الحسن في عدد زوجات الامام الحسن(ع)
کتاب «القول الحسن فی عدد زوجات الامام الحسن(ع)» تألیف وسام برهان البلداوی به بررسی همسران امام حسن(ع) پرداخته است. این کتاب مسأله محور بوده و تنها بر یک موضوع خاص تمرکز دارد. نویسنده به مطالعه و نقد روایاتی پرداخته است که نسبت مطلاق به امام داده اند و یا اعداد و ارقام زیادی را به عنوان تعداد همسران امام ذکر کرده اند. علاوه بر این روایاتی که در منابع مختلف ازدواج هایی را به امام نسبت داده اند نیز، مورد بررسی قرار گرفته و نقد شده اند. پانزده عدد از این روایات مربوط به منابع اهل سنت و پنج روایت مربوط به مصادر شیعه است.
صلح امام حسن(ع) در نگاه مستشرقان
مقدمه: شیعه پژوهی در غرب از دیرباز چندان مورد عنایت شرق شناسان نبوده و مطالعات اندکی پیرامون شیعه در دست است. اما پیش داوری برخی مستشرقان درباره وقایع تاریخ اسلام و تشيع نيز، آفتی است که تحقیقات مربوط به ایشان را گرفتار ساخته است. پیامد این گونه نگاه، تحلیل های غیر منصفانه ای است که در نگاشته های ایشان به وضوح می توان مشاهده کرد. تحقیقات مربوط به امام حسن(ع) عموماً آکنده از اتهامات و هجمه های نویسندگان غربی نسبت به امام است. از جمله وجوه زندگي امام حسن(ع) كه تحلیل های مبغضانه مستشرقان به آن معطوف گشته است، صلح او با معاویه است. اين نوشته بر آن است تا به بررسي و نقد گوشه اي از تحليل ها و توصيف هاي خاورشناسان پيرامون صلح امام بپردازد.
زندگاني امام حسن مجتبي(ع)
امام حسن بن علي بن ابي طالب (ع) دومين امام شيعيان در پانزده رمضان سال دوم هجري به دنيا آمد. پدرش امام علي(ع) و مادرش فاطمه زهرا(س) در نامگذاري او بر پيامبر(ص) پيشي نگرفته و اين امر را بر ايشان واگذار كردند. پيامبر(ص) نام كودك را حسن نهاد.[1] پيامبر(ص) كنيه ايشان را ابومحمد قرار داد.[2] زكي، سبط اول، سيد، طيب، مصلح و نقي از جمله القابي است كه بري او بر شمرده اند. او را شبيه ترين فرد به رسول خدا(ص) دانسته اند[3]. زندگي امام حسن(ع) را مي توان به سه مقطع تقسيم كرد: پيش از خلافت، در دوران خلافت و پس از صلح. در ذيل به هر يك از اين دوره ها به شكل مختصر پرداخته مي شود.
13 رمضان- درگذشت شاه اسماعيل دوم
اسماعيل ميرزا فرزند دوم شاه تهماسب اول از مادر تركمان در شب يك شنبه سيزدهم ماه رمضان سال 985قمری[1] در سن چهل و سه سالگي به قتل رسيد. وي در حدوديك سال و هفت ماه و شش روز سلطنت كرد.[2] در مورد قتل وي اقوال مختلف است. مشهور اين است كه خواهر وي به نام پريخان خانم و عده‌ای از سران قزلباش در قتل او دخالت داشتند.[3] اسماعيل ميرزا در زمان حيات پدر به علت خودسري و مخالفت با صلح آماسيه مرتكب حملات متعدد به خاك عثماني شد و در نتيجه مغضوب پدر قرار گرفته و مدت بيست سال در دژ قهقه زنداني شد.[4]
7 رمضان - ولایتعهدی امام رضا (ع)
تصویر سکه ولایت عهدی امام رضا علیه السلام هفتم رمضان مصادف است با نگاشته شدن منشور ولایتعهدی امام رضا در سال 201 هجری قمری[1] پس از آن که مأمون به خلافت نشست به دلیل عدم اقبال چندان بنی عباس به وی در صدد شد تا از قدرت علویان استفاده کند و اذهان عمومی را به خوب جلب نماید. بدین منظور با توجه به نفوذ امام رضا(ع) در بین علویان و مردم ایشان را علی رغم مخالفتشان و به اجبار[2] از مدینه به مرو فرا خواند. امام خود می‌دانست که از کنار جدش در مدینه خارج شده و در غربت از دنیا خواهد رفت[3] لذا در این سفر به خراسان هیچیک از افراد خانواده را با خود همراه نکرد و نقل شده که هنگام خروج از مدینه به خانواده‌اش دستور داد تا برایش گریه کنند و به ایشان فرمود دیگر به سوی شما باز نخواهم گشت.[4]
7 رمضان - وفات ابوطالب
به روایتی هفتم رمضان[1] سال دهم بعثت(عام الحزن) مصادف است با رحلت عموی بزرگوار پیامبر اعظم(ص) عبد مناف[2]- عمران-[3] بن عبدالمطلب بن هاشم، كه بيشتر با كنيه‌اش ابوطالب شناخته مي‌شد، برخی روز وفات ایشان را در نیمه شوال و یا اول ذی‌القعده دانسته‌اند.[4] شیخ طوسی به نقل ابن عیاش وفات ایشان را در 26 رجب دانسته است. [5]ابوطالب بنا بر وصیت عبدالمطلب جد بزگوار پیامبر اسلام(ص) سرپرستی آن حضرت را به عهده گرفت و همیشه همراه ایشان بود.[6] او پس از عبدالمطلب و برادر بزرگترش زبیر ریاست بنی هاشم و مقام سقایت و رفادت راکه از مناصب مهم مکه بود، برعهده داشت[7] اما پس از مدتی به دلیل بدهی مناصب رفادت و سقایت را برادرش عباس وانهاد.[8]
سخنرانی دکتر صفری در اجلاس پایان نامه نویسی
ایشان درابتدا از مسئولان آموزش المصطفی(ص)و مجتمع تشکرکرده و اظهار نمود: تصور نمی کردم المصطفی(ص) به فکر برگزاری چنین اجلاسیه ای بیافتد؛ امّا هنگامی که از برگزاری آن با خبر شدم ضمن خرسندی ،احساس کردم به اهمیت موضوع پی برده اند . نکته ای که برای من جالب بود این بود که سطح پایان نامه های المصطفی(ص) ازسطح کتاب های نوشته شده به دست متفکران ایرانی ها برتر است. این را بدان جهت می گویم که مدتی برای همکاری با جشنواره شیخ طوسی، به نظارت بر ارزیابی متون پرداختم .
مختصری از زندگی نامه و آثار شیخ باقر شریف قرشی
آیت الله شیخ باقر شريف القرشي متولد سال 1926 م/ 1344ق در شهر نجف، فرزند شيخ شريف قرشي نجفي از علماي نجف كه جد وي مرحوم شيخ مهدي قرشي از شاگردان مرحوم ميرزاي بزرگ شيرازي بوده، ديده به جهان گشود. القرشي (به فتح قاف و سكون يا فتح راء) يكي از خاندان هاي شناخته شده در نجف مي باشد. ایشان از سال 1380 هجري قمري به درس خارج فقه و اصول پرداخت و از محضر اساتيد بزرگي همچون سيد موسي البعاج، شيخ بشير العاملي، شيخ محمد تقي الايرواني، مرحوم آيت الله العظمي مرعشي نجفي، شيخ محمد طاهر آل شيخ راضي، مرحوم آيت الله العظمي خويي، شهيد آيت الله العظمي سيد محسن حكيم بهره برد.
- مقالات دیگر...
- مورخ و محقق بزرگ تاریخ اهل بیت (ع) در گذشت
- گزارش سفر به لبنان
- سخنرانی دکتر صفری مدیر گروه تاریخ اسلام در جمع اساتید و دانش پژوهان یزد
- پنج پایان نامه گروه تاریخ در بین 11 پایان نامه برتر مجتمع
- درخشش پایان نامه های گروه تاریخ در برترین ها
- سفرنامه تصویری دیرگچین
- گزارش اردوی علمی به استان یزد
- تاریخ تشیع در دوران امام جواد علیه السلام
- مصاحبه اختصاصی مدیر گروه تاریخ اسلام با شبکه چهار سیما
- فعالیت های سیاسی فرهنگی فرقه های شیعی غیر امامی در عصر غیبت صغری
- معرفی کتاب چکیده پایان نامه های کارشناسی ارشد
- نقش شاه طهماسب اول در گسترش تشیع
- غدیر در منابع زیدیه و اسماعیلیه تا پایان دوره فاطمیان
- نقش دانشمندان شیعه در تحول علوم ریاضی
- گزارشی کوتاه از یک مأموریت؛ کنگره عبدالجلیل رازی قزوینی
- سخنرانی مدیر گروه در مراسم نکوداشت دکتر آیینه وند
- آسیب شناسی تمدن اسلامی از منظر سید حسین نصر
- نقش عضدالدوله در تحول تمدن اسلامي
- دریافت فایل مجله سخن تاریخ شماره 14
- امام خمينى(ره): اتحادملى و انسجام اسلامى
- ...
گروه تاریخ اسلام
دروس و سرفصل ها
معرفی اساتید
پایان نامه ها و تحقیقات
مجله سخن تاریخ
مطالعات تاریخی جهان اسلام
مقالات
دانش آموختگان
سفرهای علمی
آمار بازدیدکنندگان
| بازدید این صفحه : 950129 |
| بازدید امروز : 2845 |
| کل بازدید : 5318161 |
| بازدیدکنندگان آنلاين : 4 |
| زمان بازدید : 1/2813 |
ورود کاربران
برای استفاده از امکانات سایت مانند ارسال و پیگیری مقالات ، دانلود کتب و نقشه ها و دریافت خبرنامه سایت باید در سایت عضو شده، با نام کاربری خود وارد شوید!